Beycan.NET Sözlük

İletişim Sitemap

kek: dilek, arzu, istek.

keksiz: çekinmeden.

kelam: söz.

keleci: söz.

kelb: köpek.

kelemek: gagalayıp yemek, gagalamak.

keleş: güzel, yakışıklı, yiğit, cesur, mert.

Kelimullah: Tanrı buyruğu, Kur'an.

kelli: artık, bundan sonra, gayri.

kem: kötü, uğursuz.

kemha: bir çeşit kumaş.

kemal: olgunluk.

kemdamarlar: kötü huylar.

kemin: pusu.

kemine: aşağılık, kötü, kusurlu, eksikli.

kemlik: kötülük.

kemter: değersiz, aşağılık.

Kenan: Kenan Ülkesi. (Adanmış Ülke. Kaynaklarımıza göre Hz. Yusuf'un ülkesi. Batıda Akdeniz, doğuda Şeris ırmağıyla sınırlıydı. Filistin ve Fenike'yi içine alırdı. Kenanlılar ülkeye İ.Ö. 9000'e doğru yerleşmiş Samiler idi. Mısır'dan çıkan İsrailliler İ.Ö.1200'e doğru Kenan ülkesini ele geçirdiler. İncil'e göre Tanrı bu toprakları İsrailliler'e adamıştır. Kenan ülkesi halk anlatılarında çoğunlukla Yusuf'la birlikte geçer.

kend'özü: kendisi.

kerem: merhamet, bağışlama, onur, lûtuf, iyilik.

keremkâni: iyi huylu, güzel huylu.

âb: su.

âbşar: su şırıltısı, çağıltı.

ademi: insan, adam.

ağu: zehir.

ahir-kâr: işin sonu.

akl-ı mead: ahirete dönük akıl.

alçah: alçak, yüksel olmayan.

ama: geyik.

andelip: bülbül, seher kuşu.

arkuru: aykırı, ters

Aşere-i Mübeşşere: Cennete gidecekleri Hz. Muhammed tarafından bildirilen on İslam büyüğü Ebu Bekir, Ömer, Osman, Ali, Talha bin Ubeydullah, Zübeyr bin A vvam, Abdurrahhman bin A vf, Ebu Ubeyde bin Cerrah, Sait bin Zeyd, Sad bin Ebi vakkas.

avurmak: eğilmek, çevirmek.

ayn-i irşid: irşadın ta kendisi, aydınlatma.

azıtmak: yoldan çıkmak, sapıtmak.

bahâdır: yiğit.

bâran: yağmur

bedirlenmiş: ayın on dördüne benzemiş.

berî: ırak, sıyrılmış, kurtulmuş.

bider: tohum.

büryân: kebap, kızartma.

burdubâr: tahammüllü, yumuşak huylu.

cânib: yön, yan, taraf

cevşen: zırh

cünunluk: coşkunluk, akılsızlık, delilik.

çarkacı: ordunun öncüleri.

çırak: ışık, mum, kandil

dad eylemek: yardım dilemek, yahut yardım etmek.

danışmak: konuşmak.

demde: eğlencede, dolaşmada.

desdimal: el sileceği, yağlık.

dilçevüren: dilçeviren, söz gezdirici, dedikoducu.

döşürmek: devşirmek, bir araya getirmek, toplamak.

dürdane: inci tanesi

eflâk: felekler, gökler, yıldızlar.

emlek: emen.

erkan: esaslar, destekler , direkler, reisler, önemli kişiler.

eytam: yetimler.

fâş: duyurma, açığa vurma, yayma.

ferraş: döşeyen, döşemeci,hizmetçi, Kâbe'yi süpüren.

fodul: sıradan, töreden dışarı iş yapan, söz söyleyen ham kişi, münasebetsiz.

garet: yağma, talan, çapul.

genc-i nihan: gizli hazine.

giryân: kederli, üzgün, ağlayan.

göymek: yanmak, yanacak hale gelmek.

gümrah: sapık, yolunu kaybetmiş.

hâcet: ihtiyaç, dilek, istek.

Hâlik: Yaradan, Tanrı, Allah

hannar: hanlar.

haset: kıskançlık.

helekleme: yok etme, helak etme.

hıyaban: iki tarafı ağaçlık, geniş yol. Bulvar.

hu: ünleme, selam.

hüma: güvercin büyüklüğünde, zümrüt yeşili kanatlı, üzerinden gcçtiği kimselere zenginlik ve mutluluk getireceğine inanılan kuş [Huma kuşu], devlet kuşu.

ırlamak: türkü söylemek.

igit: yiğit, erkişi.

İmran: Musa peygamberin babası, Kur'an'ı Kerim'in üçüncü suresi.

ispir: şahinden sonra avcı kuşların en mahiri.

kadı: şeriat hükümlerine göre hüküm veren kişi, hâkim.

kamu: hep, bütün.

kara yer: mezar, sin, gömüt.

kayil: inanç

Kerim ü Zülcelal: Cömertlikler ve Ululuklar Sahibi, Tanrı.

kırab: tek renk ipek dokuma baş örtüsü.

kinaye: düşünülen şeyi dolaylı olarak anlatmak, dokundurmak.

kopuz: at kılından telleri olan bir müzik aleti.

kühüstan: dağlık yer, dağı çok olan mevki.

lamyezel: ölümsüz.

mâbut: kendisine ibadet olunan, Tanrı, Allah.

Mâlik: her şeyin Sahibi, Sahip olan, Tanrı. Cehennemde Zebanilerin başı olan melek

meal: anlam, mana.

menemşe: menekşe.

mevc urmak: dalgalanmak.

minber: camide imamın namaz kıldırmak için önünde oturduğu oyuk yer.

muhkem: sağlam.

müptelâ: belaya uğramış, bir şeye tutulmuş, düşkün, âşık.

mürşit: terbiye eden, yetiştiren geliştiren kimse.

nareste: küçük çocuk, ergenlik çağına varmamış çocuk.

neva: ses, seda.

Nuşirvan: İran'da Milâdi (531 - 579) tarihleri arasında hükümdarlık etmiş Sâsâni padişahı olup adâlet ve doğruluğu ile meşhur olmuştur.

örük: saç örgüsü.

pend: öğüt, nasihat.

pir: 1. Hak katından aşıklık bağışlanmışlara dolu bade sunan Hızır. 2. Yaşlı, büyük, ihtiyar reis, bir tarikatın kurucusu, tarikatta ulu kişi, herhangi bir meslek ve sanatın kurucusu.

rahşan: parlak.

rikab: huzur, makam.

sadır yeri: baş köşe.

salan: davar avlusu, toplantı yeri,düzlük sağ taraf,ucu toplu zincirli bir nevi savaş tokmağı.

sayrı: hasta.

sema: gökyüzü

sifî: güzel gözlü bir kuş.

sine: göğüs, bağır.

sulb: soy, sülale, zürriyet.

süngek: kemik.

şeyd: bal. gömeç balı, asel.

şikâr: av.

tabılbaz: davulcu.

târ: karanlık.

tecrim: cezalandırma.

tezbahar: ilkbahar, erken gelen bahar.

tûl-ı emel: isteklerin sonsuzluğu, sonsuz arzu.

ulak: haberci.

utmak: ütmek, kazanmak.

vahdet: birlik.

vücut şehri: beden, can, özvarlık.

yarlık: aşk, ferman.

yelmek: koşmak, telaş ve aceleyle yürümek.

yufka: ince.

zatiye: kişilik.

zeyn: süs, bezek.